บางคนอาจมองว่าการประชุมว่าด้วยโลกร้อนเป็นเพียงอีกหนึ่งเวทีทางการทูตที่เต็มไปด้วยถ้อยแถลงและคำมั่นอย่างระมัดระวัง แต่สำหรับกลุ่มนักสิ่งแวดล้อมท้องถิ่น เหตุการณ์หนึ่งกลับสะท้อนอีกมิติที่แทบไม่เคยปรากฏบนเวทีใหญ่ ในระหว่างที่ผู้นำประเทศถกเถียงกันเรื่องเพดานการปล่อยคาร์บอน ชาวบ้านในพื้นที่กลับกำลังนับจำนวนครั้งของไฟป่าที่เกิดขึ้นถี่ขึ้นทุกปี พร้อมคำถามที่ไม่มีใครตอบให้ได้ว่า ความสูญเสียนี้จะกินเวลาอีกนานแค่ไหน คำถามเล็กๆ ในชายขอบของการประชุม กลายเป็นภาพสะท้อนคำถามใหญ่กว่าเดิมว่า..

เบื้องหลังการปฏิวัติเทคโนโลยีคือวิกฤตพลังงาน น้ำ และต้นทุนที่สังคมอาจจะต้องใส่ใจ เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) กำลังเปลี่ยนโลกด้วยความเร็วที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน มันขับเคลื่อนเศรษฐกิจ สร้างอุตสาหกรรมใหม่ และกำหนดทิศทางของยุคข้อมูล แต่เบื้องหลัง “สมองกลอัจฉริยะ” เหล่านี้ โลกกำลังแบกรับต้นทุนมหาศาล ทั้งในรูปของพลังงาน น้ำ เงินทุน และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่ยังไม่ถูกนับรวมในสมการของความก้าวหน้า การลงทุนที่ไม่มีเพดาน อุตสาหกรรม AI กำลังขยายตัวในระดับที่เศรษฐกิจโลกไม่เคยเผชิญมาก่อน.

บทบาทของผู้เรียนต้องเปลี่ยนจาก “ผู้รับรู้” มาเป็น “นักคิด นักสร้าง และนักตรวจสอบ” ที่รู้เท่าทันเครื่องมือใหม่ ๆ และเข้าใจขอบเขตของมัน ผู้เรียนยุค AI ต้องใช้เทคโนโลยีเพื่อเสริมศักยภาพของตนเอง เช่น ใช้ ChatGPT หรือ Gemini เพื่ออธิบายแนวคิดที่ไม่เข้าใจ ใช้ NotebookLM เพื่อสรุปบทความวิชาการ หรือใช้ Elicit ค้นหางานวิจัยล่าสุด แต่ที่สำคัญคือ ต้องคิดเองก่อน แล้วค่อยให้ AI ช่วยต่อยอด ไม่ใช่ปล่อยให้มันคิดแทนทั้งหมด